Yeşil Dönüşüm Destek Programı temel olarak; Yeşil Dönüşüm Destek Programı Tebliği bağlamında Türkiye’de döngüsel ekonomi yaklaşımıyla uyumlu, doğal kaynakları koruyan, iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayan, kaynak verimli ve düşük karbonlu üretimi amaçlayan yatırımların desteklenmesini hedeflemektedir.
Çağrı usulü ile destekleme yapılacaktır.
26.07.2024 tarihi itibariyle genel bir yeşil dönüşüm destek programı çağrısı yayınlanmıştır.
Yeşil dönüşüm: Döngüsel ekonomi yaklaşımıyla uyumlu, doğal kaynakları koruyan, iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayan, kaynak verimli ve düşük karbonlu üretimi amaçlayan yatırımların desteklenmesine yönelik olarak, Bakanlık tarafından belirlenecek uygulama usul ve esasları kapsamında Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğünce yürütülecek olan destek programını,
Yatırımcı: Programa başvuran Türkiye’de yerleşik sermaye şirketini,
Proje: İmalat sanayinde faaliyet gösteren üretim tesisi ve yardımcı birimlerle sınırlı kalmak kaydıyla, belirlenen proje hedeflerine ulaşmak üzere yeşil dönüşüm uygulamalarını içeren projeyi,
Yeşil dönüşüm ekibi: Yol haritası raporunun hazırlanması, uygulanması ve izlenmesi süreçlerinde rol almak üzere yatırımcı tarafından oluşturulan en az üç kişiden oluşan ekibi
Yeşil Dönüşüm Merkezi: Program kapsamında yol haritası raporu uygun görülen ve destek kararı alınan projeleri gerçekleştirecek olan tesislere yol haritasının uygulama süresince Genel Müdürlük tarafından verilen unvanı,
Yeşil dönüşüm uygulamaları: Belirlenen proje hedefine ulaşmaya yönelik olarak yatırımcı tarafından gerçekleştirilen uygulamaları,
Yol haritası raporu: Yatırımcının yeşil dönüşüm sürecine ilişkin en az beş yıllık olmak üzere orta ve uzun vadeli planlamaları ile proje için belirlenen performans göstergelerindeki mevcut durumunu, hedef ve uygulamalarını içeren ve Bakanlık tarafından belirlenen formatta hazırlanarak program portali üzerinden başvuru aşamasında yatırımcı tarafından yüklenen raporu,
ifade etmektedir.
Yol haritası raporu: Yatırımcı yeşil dönüşüm stratejisi çerçevesinde tesis bazında yürüteceği yeşil dönüşüm uygulamalarını içeren yol haritası raporunu hazırlar.
Yol haritası raporu içinde en az bir proje önerisi bulunması zorunludur.
Yatırımcı, başvurduğu projenin amacı, kapsamı, mevcut durum ölçümü, mevcut problemlerin tespiti ve çözüm yaklaşımları, proje hedefleri ile bu hedeflere ulaşmak için gerçekleştirilecek yeşil dönüşüm uygulamaları ve proje büyüklüğünü yol haritası raporunda sunar.
Yatırımcı yol haritası raporunda, başvuruda bulunduğu proje için miktarsal veya oransal olarak somut ve ölçülebilir iyileştirmeler içeren bir veya birden çok proje hedefi belirler.
Proje hedefi, aşağıda yer verilen performans göstergeleri dikkate alınarak birim üretim başına belirlenmelidir:
a) Enerji tüketimi.
b) Sera gazı emisyon miktarı.
c) Hava kirletici emisyon miktarı.
ç) Karbon ayak izi.
d) Su ayak izi.
e) Hammadde tüketimi.
f) Atık miktarı.
g) Su tüketimi.
ğ) Atık su miktarı.
h) Atık su kirlilik yükü.
ı) Tesis atıklarından geri dönüştürülmüş girdi miktarı.
Proje hedefi, sayılan göstergelerin en az birinde iyileştirme sağlamalıdır.
Program kapsamında, varsa başvuru anında yürürlükteki ilgili ulusal mevzuat gereği erişilmesi zorunlu olan eşik değerlerin ötesinde gerçekleştirilecek iyileştirmeler dikkate alınır.
Değerlendirme, aşağıdaki kriterler doğrultusunda yapılır:
a) Yol haritası raporunun yatırımcının yeşil dönüşüm sürecine ilişkin orta ve uzun vadeli planlamalarını tutarlı ve kapsayıcı bir şekilde içermesi.
b) Proje hedefleri ile yeşil dönüşüm uygulamalarının yol haritası raporuyla uyumlu olması.
c) Yol haritası raporu ve proje kapsamında gerçekleştirilecek yeşil dönüşüm uygulamalarının bu alandaki ulusal ve uluslararası mevzuat ile iyi uygulamalar dikkate alınarak oluşturulması.
ç) Projenin sektördeki öncelikler, yenilikçi uygulama örnekleri ve yeni geliştirilmiş teknolojileri içermesi.
d) Proje hedeflerinin, ilgili alanda gerçekleştirilebilecek potansiyel iyileştirme alanları dikkate alındığında belirgin, ölçülebilir, kıyaslanabilir ve gerçekçi olarak belirlenmiş olması.
e) Proje hedeflerinin, gerçekleştirilmesi öngörülen yeşil dönüşüm uygulamaları ve destek kapsamına alınması talep edilen yatırım unsurlarıyla uyumu.
f) Proje hedeflerine ulaşmak üzere gerçekleştirilen yeşil dönüşüm uygulamalarının diğer performans göstergelerinde olumsuz etkiye neden olmaması.
g) Yatırımcı tarafından belirtilen performans göstergelerine yönelik ölçümün yöntemi ve raporlamasına ilişkin unsurların doğruluk ve yeterlilik düzeyi.
Genel Müdürlük tarafından yol haritası raporu uygun bulunan ve destek kararı alınan projeleri gerçekleştirecek olan tesislere program portalı üzerinden yol haritasının uygulama süresince Yeşil Dönüşüm Merkezi unvanı verilir
Desteklenecek projeler, imalat sanayinde faaliyet gösteren üretim tesisi ve yardımcı birimlerle sınırlı kalmak kaydıyla proje hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik olarak yapılacak;
içerebilir.
Program kapsamında mevcut tesise yapılacak ilave yeni yatırımlar dışında kalan komple yeni yatırımlar ile yeşil dönüşüm sürecinde kullanılacak teknoloji ve ürünlerin geliştirilmesi veya üretilmesine yönelik Ar-Ge veya yatırım faaliyetleri için destek sağlanmaz.
Proje kapsamında yenilenebilir enerji üretimi tesisi kurulmasına yönelik faaliyetler, Karar kapsamında öngörülen bölgesel desteklerden yararlanmak üzere ayrı bir yatırım teşvik belgesi ile desteklenebilir.
Yeşil Dönüşüm Destek Programına Kimler Yararlanabilir?
Üretim yapan sermaye şirketleri uygun projesi olması durumunda yararlanabilir.
Yatırım süresi bir yıldan uzun olan projeler için her bir takvim yılının tamamlanmasını müteakiben izleme süreci yürütülür.
Yol haritası raporunun izlemesi de ilgili projelerin izleme süreciyle birlikte gerçekleştirilir. Yol haritası raporu kapsamında hali hazırda Yatırım Teşvik Belgesine bağlı olarak yürütülen bir proje bulunmaması durumunda yılda bir kez yol haritası raporunun izleme işlemi de değerlendirici tarafından yapılır.
Proje kapsamında öngörülen yatırım süresinin bitiminden itibaren otuz iş günü içerisinde; yatırımcının Değerlendirici Listesinden belirlediği değerlendirici tarafından nihai durum ölçümü yapılır. Nihai durum ölçümü sonuçları değerlendirici tarafından program portaline yüklenir ve yatırımcı tarafından onaylanır. Bu süre içerisinde nihai durum ölçümü sonuçları iletilmeyen projeler sonlandırılır.
Her bir proje hedefi bazında, öngörülen proje hedeflerinde en az yüzde yetmiş beş oranında gerçekleşme sağlanması ve varsa başvuru anında yürürlükteki ilgili ulusal mevzuat gereği erişilmesi zorunlu olan eşik değerlerin ötesine geçilmesi esastır.
Belirlenen hedeflere ulaşamayan projeler, programın amaçları açısından öncelikli yatırım olma niteliğini kaybetmiş kabul edilir, bu projelerin bağlı bulunduğu yol haritası raporunun uygulanması da başarısızlıkla sonuçlanmış sayılır ve bu projelerin gerçekleştirildiği tesis için verilmiş olan Yeşil Dönüşüm Merkezi unvanı iptal edilir. Bu projeler için, TUYSGM tarafından değerlendirme yapılarak diğer teşvik uygulamalarından yatırımın niteliklerine göre en uygun görülen program kapsamında Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenebilir.
Yol haritası raporunu başarıyla tamamlayan tesisler için yatırımcıya yeni bir yol haritası raporu sunması için bir yıl süre verilir. Yeni bir yol haritası raporu sunmayan tesislerin Yeşil Dönüşüm Merkezi unvanı bu süre sonunda iptal edilir.
15/6/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararı kapsamında Yeşil Dönüşüm Yatırımları Öncelikli Yatırım Konuları arasında değerlendirilir.
Yeşil Dönüşüm yatırım konuları 5 inci bölgede uygulanan bölgesel desteklerden faydalanabilir. Ancak bu yatırımlar, 6 ncı bölgede yer almaları halinde bulunduğu bölge desteklerine tabidir.
5 ve 6. Bölge Destekleri aşağıda yer almaktadır.
Yatırım Teşvik Sistemi - Bölgesel Teşvik Destek Unsurları ve Oranları
|
YATIRIM TEŞVİK BELGESİ |
TEŞVİK UNSURLARI |
|
|
TEŞVİK BÖLGELERİ |
5. BÖLGE |
6. BÖLGE |
|
KDV Muafiyeti |
Var |
Var |
|
Gümrük Muafiyeti |
Var |
Var |
|
Vergi Muafiyeti (%) (Kurumlar Vergisi veya Gelir Vergisi Muafiyeti) |
40 |
50 |
|
SGK İşveren Prim Muafiyeti |
7 yıl |
10 yıl (4) |
|
SGK İşveren Prim Muafiyeti Oranı |
35 |
|
|
Yatırım Yeri Tahsisi |
Var |
Var |
|
Faiz veya Kar Payı Desteği (TL/Döviz) |
5 puan |
7 puan |
|
2 puan |
2 puan |
|
|
Gelir Vergisi Stopajı Desteği (Muhtasar) |
Yok |
Var |
|
Sigorta Primi Desteği - Çalışan Payı |
Yok |
Var |
|
Yapı Harçları Muafiyeti |
Var |
Var |
|
Emlak Vergisi Muafiyeti |
Var |
Var |
|
Damga Vergisi Muafiyeti |
Var |
Var |
Yatırımcılar, aynı adreste program kapsamında düzenlenmiş açık teşvik belgesi bulunmaması koşuluyla belirli bir yatırım adresi için bir proje başvurusunda bulunabilir.
Reddedilen projeler için programa aynı içerikle bir yıl içinde tekrar başvuru yapılamaz.
Destek kararı alınan projeler için başlangıç tarihi, yatırımcının program portali üzerinden başvuru yaptığı tarihtir. Başvuru tarihi ile Yatırım Teşvik Belgesinin düzenlenme tarihi arasında geçen süre, proje için yatırımcı tarafından öngörülen süreye ilave edilerek Yatırım Teşvik Belgesinin süresi belirlenir.
